Montessori i tajemnice absorbującego umysłu.
Montessori głosiła, że przy pomocy absorbującego umysłu dziecko nie tylko aktywnie wchłania wrażenia ze świata zewnętrznego, ale formuje pod ich wpływem swoje organy psychiczne. W pierwszej fazie rozwoju do 6 roku życia Montessori przypisuje szczególne znaczenie okresowi od urodzenia do 3 lat, w którym dziecko, jako nieświadomy embrion psychiczny, rozbudowuje swoje organy ruchu, inteligencji, mowę, zachowanie społeczne oraz uczucia. Montessori określa tę fazę jako okres tworzenia. Dziecko nieprzerwanie kroczy ku nowym osiągnięciom jakościowym i ilościowym, aby moc żyć w obrębie swojej kultury i osiągnąć niezależność od dorosłych.
Wśród charakterystycznych właściwości pierwszego etapu rozwojowego Maria Montessori wymienia okresy szczególnej wrażliwości- wrażliwe fazy, absorbujący umysł oraz polaryzację uwagi.
Zdaniem Montessori dziecko wykazuje podatność, pewnego rodzaju szczególną chłonność i wrażliwość na rozwijanie konkretnej umiejętności na przykład : mowy, ćwiczenia chwytu, siadania czy chodzenia. Pojęcia wrażliwych okresów po raz pierwszy użył holenderski botanik i genetyk Hugo de Vries, który prowadził badania dotyczące zmienności i dziedziczności oraz powstawaniu nowych ras i gatunków w procesie ewolucji. Montessori spotkała się z nim w Holandii w 1917 roku i od tej pory zaczęła wprowadzać i poszukiwać pojęć okresów wrażliwych w rozwoju dzieci.
czerwono-niebieskie beleczki matematyczne według montessori
Współczesna psychologia nazywa te fazy okresami krytycznymi lub okresami sensytywnymi.
Dziecko rodzi się z możliwością kształtowania swojego charakteru, ma wewnętrzną siłę do tworzenia, którą Montessori nazywa horme- energia życiowa. Pojęcie to podaje za Bergsonem, który użył go po raz pierwszy, jako elan vital- siła vitalna. Montessori twierdzi, że życie psychiczne noworodka rozwija się w sposób nieświadomy, jednocześnie buduje swój wewnętrzny obraz siebie oraz rzeczywistości, swoje człowieczeństwo i indywidualność. Ten potencjał związany z nabywaniem różnorakich umiejętności porównuje do astralnej mgławicy- nebuli , której się nie dostrzega, a która się powoli kształtuje by stać się widoczna gwiazdą. Dziecko nie ma jeszcze ukształtowanej świadomości, a więc to, co widzi i słyszy, zapisuje w pamięci nazwanej prze Marię Montessori mneme- pamięć życiowa. To określenie zostało użyte po raz pierwszy prze niemieckiego biologa Richarda Semona. Zatem dziecko może rozwijać się tylko poprzez własną aktywność, którą Maria Montessori nazwała pracą, dzięki której absorbuje otoczenie. Kolejną właściwością dziecka według Montessori jest zdolność uczenia się dzieci dzięki chłonącemu umysłowi– la mente assorbente. Absorbujący umysł gromadzi wszystkie bodźce, zdobywa wiedzę i doświadczenie. Nigdy powtórnie człowiek nie może się uczyć tak lekko i bez wysiłku jak w czasie absorbującego ducha.